Ο ΣΕΕΠΕ έχει επανειλημμένως καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις, με στόχο την πάταξη του λαθρεμπορίου και εν γένει του παραεμπορίου που μαστίζει τον Κλάδο των καυσίμων στη Χώρα μας. Η εφαρμογή των προτάσεων αυτών απαιτεί δέσμευση, πολιτική βούληση και επιμονή έτσι ώστε να μπορέσει να φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα. Δυστυχώς η ελληνική Πολιτεία, δεν έχει καταφέρει να ελέγξει ουσιαστικά τις παράνομες αυτές πρακτικές.
Η εφαρμογή των μέτρων ελέγχου και καταπολέμησης του λαθρεμπορίου, θα φέρει σημαντικά έσοδα στο Κράτος και θα συμβάλλει στην εξυγίανση της αγοράς προς όφελος της Εθνικής Οικονομίας, του τελικού καταναλωτή.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΡΟΠΩΝ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟΥ
Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να υπάρξει ακριβής υπολογισμός της έκτασης του λαθρεμπορίου αφού πρόκειται για μια δραστηριότητα που δεν αφήνει ίχνη. Μπορεί όμως να γίνει μια απόπειρα, με ορισμένες παραδοχές, μέσω των οποίων μπορούν να εξαχθούν ουσιαστικά συμπεράσματα.
Το λαθρεμπόριο είναι η διάθεση στην κατανάλωση ενός προϊόντος χαμηλού Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ως προϊόν υψηλότερου ΕΦΚ, κατά την οποία ο παραβάτης καρπώνεται τη διαφορά των φόρων / δασμών, η οποία είναι πολύ σημαντική.
Οι κύριοι τρόποι λαθρεμπορίου είναι οι εξής:
Πετρέλαιο θέρμανσης
Είναι δυνατόν να διοχετευτεί κυρίως από εταιρίες, μεταπωλητές ή/και μεταφορείς σε πρατήρια όπου και πωλείται ως πετρέλαιο κίνησης. Τα διαφεύγοντα έσοδα του Δημοσίου είναι η διαφορά Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) μεταξύ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης και ο αναλογούν σε αυτήν ΦΠΑ. Ειδικά για το 2014, η διαφορά αυτή ήταν πολύ μικρή λόγω της εξίσωσης του Ειδικού Φόρου, οδηγώντας έτσι σε εξάλειψη του κινήτρου για λαθρεμπόριο αυτής της μορφής και παρέμεινε σχετικά μικρή ακόμη και μετά τη μείωση του ΕΦΚ του πετρελαίου θέρμανσης από 330€ σε 280€ το χιλιόλιτρο.
Πετρέλαιο Ναυτιλίας
Είναι δυνατόν να διοχετευτεί στα πρατήρια από εταιρίες ή μεταφορείς ή και απ’ ευθείας από τα πλοία και να πωλείται ως πετρέλαιο κίνησης. Δεδομένου ότι τα ναυτιλιακά καύσιμα δεν υπόκεινται σε ΕΦΚ ή ΦΠΑ, τα διαφεύγοντα έσοδα του δημοσίου είναι το σύνολο ΕΦΚ και ΦΠΑ. Ενδεχομένως οι δυνατότητες λαθρεμπορίας αυτής της κατηγορίας είναι περιορισμένες λόγω του πολύ υψηλού ποσοστού θείου που περιέχει το μεγαλύτερο μέρος του ναυτιλιακού πετρελαίου που το καθιστά ακατάλληλο για κινητήρες αυτοκινήτων. Ωστόσο έχει διατηρηθεί το κίνητρο της λαθρεμπορίας λόγω της δυνατότητας νόθευσης του πετρελαίου θέρμανσης πλέον, όσο αυτό έχει σχετικά υψηλό δασμό.
Πετρέλαιο Κίνησης ή Βενζίνες που εξάγονται
Σε αυτή την περίπτωση, η δυνατότητα για λαθρεμπόριο αφορά καύσιμα, που ενώ δηλώνονται ως εξαγωγές, καταλήγουν σε πρατήρια εντός της Χώρας. Τα διαφεύγοντα έσοδα είναι τα ίδια με την ανωτέρω περίπτωση (Β).
Άλλες πιθανές εστίες λαθρεμπορίου
Πέραν των βασικών αυτών τρόπων, υπάρχουν και άλλες εστίες λαθρεμπορίας. Ενδεικτικά αναφέρονται μερικές από αυτές:
(α) Διαλύτες (τολουόλη κλπ), μεθανόλη, κ.α. που νοθεύουν βενζίνες ή και πετρέλαιο. Οι διαλύτες αυτοί δεν επιβαρύνονται με τον Ειδικό Φόρο που επιβαρύνονται λχ οι βενζίνες δηλαδή 700€ ανά κυβικό, άρα κάθε κυβικό που αντικαθιστούν, σημαίνει αντίστοιχη απώλεια εσόδων για το κράτος. Εδώ δεν είναι δυνατόν να υπολογισθούν ζημιές που προκαλούν στα οχήματα λόγω ακαταλληλότητας χρήσης.
(β) Βιοντήζελ που εισάγεται σαν σπορέλαιο ή παράγεται σε εγχώριες μονάδες και νοθεύει πετρέλαιο κίνησης.
(γ) Πετρέλαιο που περιέχεται στα απόβλητα πλοίων (slops), είτε φυσιολογικά, είτε από κλοπή των καυσίμων του πλοίου και διοχετεύονται εν τέλει σε πρατήρια.
(δ) Λαθρεμπόριο υγραερίου, μέσω πώλησης βιομηχανικού ως autogas ή εμφιαλωμένο για οικιακή/επαγγελματική χρήση.
Οι παραπάνω περιπτώσεις (Δ), αφορούν προϊόντα που διακινούνται σε μικρές ποσότητες, (μερικές χιλιάδες τόνοι) και εκτιμάται ότι δε επηρεάζουν ουσιαστικά τα μεγέθη που μπορεί να προκύψουν από τις τρεις πρώτες κατηγορίες. Ωστόσο δεν παύουν να αποτελούν σημαντικές πηγές διαφθοράς, παραοικονομίας και αθέμιτου ανταγωνισμού. Π.χ. ένας παραγωγός που πουλάει λαθραίο βιοντήζελ σε πρατήρια, αποκτά πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών του, όπως και μια βιομηχανία που διοχετεύει τμήμα των διαλυτών που χρησιμοποιεί στο λαθρεμπόριο.
Ε Καταπολέμηση της παραεμπορίας και της παράνομης εμφιάλωσης στο Υγραέριο
Οι συνηθέστερες παράνομες πρακτικές στην αγορά υγραερίου είναι:
- Η παράνομη εμφιάλωση φιαλών σε πρατήρια υγραεριοκίνησης.
- Η παράνομη εμφιάλωση φιαλών σε παράνομα (ή/και νόμιμα) εμφιαλωτήρια υγραερίου.
- Η παράνομη διακίνηση βιομηχανικού υγραερίου με χαμηλό ΕΦΚ (60€/ΜΤ), το οποίο διοχετεύεται παράνομα στα πρατήρια, αντί για autogas (με υψηλό ΕΦΚ 430€/ΜΤ).