Σύστημα εισροών – εκροών στα πρατήρια υγρών καυσίμων

Δέκα χρόνια έχουν περάσει από το 2009, όταν για πρώτη φορά θεσπίστηκε με νόμο μία ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων κατά της παράνομης διακίνησης υγρών καυσίμων. Το σύστημα αυτό, το οποίο προέβλεπε την εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης και ηλεκτρονικής μετάδοσης δεδομένων εισροών κι εκροών καυσίμων στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας (από φορολογικές αποθήκες έως αντλίες πρατηρίου) δεν λειτουργεί ακόμα ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά.

Αυτό οφείλεται στο ότι δεν έχει εκδοθεί έως σήμερα η Υπουργική Απόφαση που αφορά την εφαρμογή του συστήματος εισροών – εκροών στις φορολογικές αποθήκες, σχετικά με τον τρόπο, τον χρόνο, το είδος, τη συχνότητα αποστολής και τη γραμμογράφηση των δεδομένων του συστήματος, που θα αποστέλλονται στη Γ.Γ.Π.Σ. για διασταύρωση στοιχείων με το ήδη εγκατεστημένο στα πρατήρια. Κατ’ επέκταση δεν μπορεί να γίνει διασταύρωση της ορθότητας των στοιχείων της προμηθεύτριας Εταιρίας, με αυτά που οι Πρατηριούχοι καταχωρούν οι ίδιοι στο σύστημα του πρατηρίου.

Επιπλέον, η εφαρμογή του συστήματος κατά το τμήμα που εγκαταστάθηκε (πρατήρια), παρουσιάζει προβλήματα αξιοποίησης, που οφείλονται, στην έλλειψη του κατάλληλου λογισμικού (software), εξοπλισμού (hardware) και επαρκούς προσωπικού ελέγχου στην ΑΑΔΕ και ΓΓΠΣ με συνέπεια:

  • Τη μη αξιοποίηση και κατηγοριοποίηση (πχ αιτία διακοπής ή απενεργοποίησης συστήματος) του συνόλου των ειδοποιήσεων (alarms) που αποστέλλονται στη ΓΓΠΣ.
  • Την αυθαίρετη επαναλειτουργία του συστήματος από τους εγκαταστάτες, χωρίς τεκμηρίωση της αιτίας διακοπής, όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία.
  • Να μην ελέγχεται ο πρατηριούχος ή ο εγκαταστάτης για την αιτία διακοπής ή επαναλειτουργίας του συστήματος.

Στην πράξη, η διακοπή και επαναλειτουργία του συστήματος γίνεται από τους εγκαταστάτες των συστημάτων, ακόμα και με νέα δεδομένα (όσον αφορά τα αποθέματα ή τη διακίνηση) και χωρίς να πρέπει να τεκμηριώσουν από πού προκύπτει αυτή η διαφορά, παρά μόνο με μία απλή αιτιολόγηση (πχ. ότι οφείλεται σε βλάβη του συστήματος, ότι υπήρχε πρόβλημα με τη βέργα, κλπ.). Απόρροια αυτού είναι να μην υπάρχει γνώση του προϊόντος και της ποσότητας που μπορεί να εισαχθεί ή να εξαχθεί από τη δεξαμενή κατά τη διάρκεια της διακοπής λειτουργίας του συστήματος εισροών-εκροών.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, ενώ στη ΓΓΠΣ υπάρχει βάση δεδομένων για ένα τμήμα του συστήματος εισροών – εκροών στα πρατήρια (δηλαδή της τελικής διάθεσης), τα στοιχεία αυτά παραμένουν αναξιοποίητα από την ΑΑΔΕ και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.

Μέτρα για την αντιμετώπιση

  • Απαιτείται η αναβάθμιση των υποδομών της ΑΑΔΕ και της ΓΓΠΣ με κατάλληλο εξοπλισμό (hardware), σύγχρονο και ολοκληρωμένο λογισμικό (software) και στελεχιακό δυναμικό, ώστε να καταστεί εφικτός ο έλεγχος των σημάτων (alarms). (Πληροφοριακό σύστημα αξιοποίησης δεδομένων συστημάτων εισροών-εκροών)
  • Να εκδοθεί με πληρότητα η απαιτούμενη νομοθεσία για την εφαρμογή του συστήματος εισροών-εκροών για το υπόλοιπο τμήμα της λογιστικής αλυσίδας (φορολογικές αποθήκες – μεταφορά).
  • Να εξεταστεί σοβαρά η συνεργασία με ιδιωτικό τομέα για την εφαρμογή του πλήρους συστήματος παρακολούθησης και διασταύρωσης στοιχείων, καθώς και των σημάτων (alarms).
  • Θα πρέπει τα καύσιμα που εξάγονται από τη φορολογική αποθήκη να συνοδεύονται από τιμολόγιο με τα ΑΜΔΙΚΑ των δεξαμενών για τις οποίες προορίζονται, προκειμένου να υπάρχουν όλα τα στοιχεία διακίνησης των καυσίμων/της λογιστικής αλυσίδας (σε συνδυασμό και με τα στοιχεία από τα GPS) και να γίνεται αποτελεσματικός έλεγχος καθώς με αυτόν τον τρόπο, θα είναι δυνατή η σύγκριση των παραστατικών των εγκαταστάσεων με αυτά των πρατηρίων.